Leefstijlprogramma

De eerste klinische studie naar het effect van leefstijl op reumatoïde artritis en artrose werd uitgevoerd in Nederland door onderzoekers van Reade (Amsterdam). Het leefstijlprogramma dat de deelnemers volgden, bestond uit onbewerkte, plantaardige voeding, dagelijks 30 min bewegen en 10 min ontspanningsoefeningen. Vervolgens werd onderzocht wat de invloed was op de gewrichtsklachten.

Resultaten bij reuma

Er deden 40 reumapatiënten mee met het onderzoek. Zij stapten over op een onbewerkt, plantaardige eetstijl plus dagelijkse beweging en ontspanningsoefeningen. De ziekteactiviteit werd gemeten aan de hand van de Disease Activity Score op basis van 28 gewrichten, de zogenaamde DAS28. 

Binnen 4 maanden was er een duidelijke vermindering van de reumaklachten. Soms waren de deelnemers verbaasd dat ze na enkele weken weer zonder moeite uit bed op konden staan. Bijna de helft van de deelnemers kon de medicatie binnen een jaar afbouwen of stoppen [1, 2].

De levenskwaliteit verbeterde dus enorm! De controlegroep van patiënten die hun leefstijl niet aanpaste, verbeterde niet. Het resultaat is vergelijkbaar met wat doorgaans in geneesmiddelenonderzoek wordt bereikt.

Resultaten bij artrose

Er waren 32 deelnemers met artrose in de heup of knie die meededen met het programma. Aan de hand van vragenlijsten werd nagegaan in hoeverre mensen pijn en stijfheid hadden en in hoeverre ze dagelijkse dingen konden doen.

De pijn en stijfheid door artrose namen snel af en het fysiek functioneren verbeterde binnen 4 maanden. De controlegroep had deze verbetering niet. Het effect was er een jaar later nog [2, 3]. Deelnemers verloren ook gewicht, buikomvang en bloedwaarden zoals LDL-cholesterol en bloedsuiker verbeterden.

Volhouden?

Niet iedereen lukte het om zich altijd aan het programma te houden. De beste resultaten waren er voor wie het 100 % volhield. Maar ook bij mensen die het voor 80 % deden, waren er goede verbeteringen. Dit is dus heel motiverend voor wie moeite heeft om de leefstijl op ieder moment vol te houden.

Conclusie 

Het Plants for Joints programma is effectief voor zowel reuma als artrose, waarbij de effecten er na een jaar nog zijn. In de studie werden dus meerdere leefstijlfactoren tegelijk aangepast (voeding, beweging en stress reductie). Toch denken de onderzoekers dat alle factoren wel hebben bijgedragen aan de resultaten, maar toch vooral de plantaardige voeding. De aanpassingen op het gebied van voeding waren namelijk het grootst, en daarnaast zijn er andere onderzoeken die laten zien dat het wetenschappelijk te verklaren is waarom plantaardige voeding (rijk aan vezels en arm aan verzadigd vet) werkt bij reuma.

Referenties

1. W. Walrabenstein et al. A multidisciplinary lifestyle program for rheumatoid arthritis: the 'Plants for Joints' randomized controlled trial. Rheumatology (Oxford). 2023 Aug 1;62(8):2683-2691.
2. C.A. Wagenaar et al. Long-term effectiveness of a lifestyle intervention for rheumatoid arthritis and osteoarthritis: 1-year follow-up of the 'Plants for Joints' randomised clinical trial. RMD Open. 2024 Feb 27;10(1):e004025.
3. W. Walrabenstein et al. A multidisciplinary lifestyle program for metabolic syndrome-associated osteoarthritis: the "Plants for Joints" randomized controlled trial. Osteoarthritis Cartilage. 2023 Nov;31(11):1491-1500.